Zingen als een zeeman: een verhaal van een shantykoor

Na zijn promoveren was Bisschop Boele op zoek naar een nieuw groots onderzoeksproject. “Ik ben geïnteresseerd in wat mensen doen met muziek en wat muziek doet met mensen. Ik wilde graag een muziekpraktijk verkennen die mij nog vrij onbekend was en die ver af ligt van wat er op het conservatorium gebeurt”, vertelt hij. “Ik heb ook wel gedacht aan de live levensliederenscene. Dat vond ik ook interessant, maar dat was met een gezin combineren wat ingewikkelder.” 

Deel van het koor 

De auteur en lector zingt al tien jaar lang mee in het koor en gaat nog steeds iedere dinsdag naar de repetitie, met af en toe een optreden als extra. Bisschop Boele: “Het ging eigenlijk heel organisch. Ik liep tegen iemand aan die mij in contact kon brengen en toen stond ik daar op dinsdagavond. En als je er dan eenmaal mee bezig bent, ga je er natuurlijk van houden. Dan ga je het leuk vinden en je bouwt een band op met die mannen. Dus ik ben nog steeds lid en dat blijft ook nog wel zo. Ik zing niet alleen, maar speel nu ook basgitaar bij het koor.” 

Van onderzoek naar boek 

Het idee om een boek van het onderzoek te maken was er volgens de lector eigenlijk meteen al. “Wie leest er academische artikelen? Ik heb vanaf het begin bedacht dat ik het zo wilde opschrijven dat de mannen van het koor en de rest van Nederland het kunnen lezen en begrijpen. Leesbaar voor degene die niet in de sociale wetenschappen zit of niet veel van muziek weet. Ik heb het koor ook actief mee laten lezen en daar heb ik ook veel aan gehad. Natuurlijk heb ik wel wat academische kost behouden, zoals het koor als muzikaal en sociaal verschijnsel en de interpretatie daarvan. Het zou ook niet fair zijn geweest om dat weg te laten. Ik wil mijn lezer ook niet onderschatten, en het onderzoek en het koor allebei recht doen.” 

Tien jaar gerijpt 

De conclusies en de analyse van het onderzoek waren een stuk minder rijp geweest als Bisschop Boele zich minder lang aan het onderzoek zou hebben gecommitteerd. “De analyse van hoe de muziek in elkaar steekt, begon heel langzaam te dagen. Daar moet je gewoon heel lang voor in zo’n koor staan. Maar ik ben blij dat het nu klaar is. Het is niet mijn ambitie om de grote shantykenner te worden, of om het Kenniscentrum Shantykoren Nederland op te richten. Het ging mij om de waarde van deze muzikale praktijk voor de mensen die het doen. Ik vond het super fascinerend om daar middenin te zitten en dat van binnenuit te beschrijven.”

Op 5 april presenteert etnomusicoloog en lector Evert Bisschop Boele zijn boek 'Zingen als een zeeman: een verhaal van een shantykoor'. De presentatie is de afsluiting van tien jaar onderzoek naar – en meezingen in – een Gronings shantykoor. Luidkeels meezingen met het koor wordt gewaardeerd.

Meld je aan en wees welkom in Prins Claus Conservatorium!