Hanze en DUO pionieren samen met digitale identiteit

Binnen de muren van de Digital Society Hub werken studenten en medewerkers van DUO aan vraagstukken rondom digitale identiteit. Of zoals de Rijksoverheid het zelf noemt: ‘Met het DIT-Lab zoeken we naar regie op de digitale ik’.

Tekst: Jan Willem Kerssies

Het DIT-lab (Discover Innovations of Tomorrow) is een samenwerkingsverband tussen de Rijksoverheid en de Hanze. Zo verkennen medewerkers van DUO en studenten hoe de overheid ook in de toekomst betrouwbare en passende dienstverlening kan blijven aanbieden. Bij het lab lopen studenten van verschillende opleidingen stage en ieder semester zijn er zo’n zeven studenten bezig met opdrachten. De focus van de studentopdrachten ligt vooral op innovatie en digitale identiteit. “Door te onderzoeken en te experimenteren, bouwen we kennis op, leren we anders te denken en signaleren we tijdig kansen en risico’s”, zegt Jan van Mulligen, projectleider van het DIT-Lab en werkzaam bij DUO.  

Europese digitale wallet 

Eén van de ontwikkelingen waar studenten mee aan de slag zijn is de invoering van een digitale wallet. Dat is een mobiele app die burgers in de EU een veilige digitale identiteit biedt. Het systeem zorgt voor privacy en controle over gegevens, en maakt het mogelijk om veilig in te loggen en diensten te gebruiken zonder onnodige informatie te delen. “Eind 2026 moeten alle lidstaten van de Europese Unie deze digitale wallet aanbieden aan hun inwoners”, vertelt Van Mulligen. “Hiermee kunnen zij persoonlijke gegevens zoals identiteitsbewijzen opslaan en delen met verschillende organisaties. De toegang tot de diplomagegevens loopt in Nederland via DUO. In de digitale portemonnee wil je ook diploma’s kunnen opslaan. We maken in het DIT-Lab zelf een wallet om verschillende scenario’s te testen.” 

Proactief onderzoek doen 

DUO wil vooral proactief onderzoek doen, legt Van Mulligen uit. “Met het DIT-Lab doen we vooral verkenningen naar digitale identiteit op de lange termijn. We willen onze kennis verdiepen en verbreden en in een lab-setting scenario’s testen. De opgedane kennis willen we vervolgens delen. Dat kan binnen DUO zijn, maar ook binnen andere Rijksoverheden. Bij het digitaal uitwisselen van gegevens staan gebruikers en privacy centraal. Ieder individu moet zelf controle houden over de data. Dat vraagt om technieken die waarborgen dat informatie veilig gedeeld wordt.”  
 
Hussain is derdejaars student HBO-ICT en volgde van februari tot de zomer zijn stage bij het DIT-Lab. “Ik bouwde mee aan een digitale wallet waarmee je credentials zoals je rijbewijs of diploma kunt ophalen en versturen. Het doel is om deze informatie veilig op te slaan in een digitale wallet. Als gebruiker heb je de controle op welke gegevens er uitgewisseld kunnen worden. Zo kun je zelf toestemming geven om bepaalde credentials te delen.”  
 
“Technisch gezien is het mogelijk om een diploma toe te voegen aan een digitale wallet”, vult Van Mulligen aan. “Maar dan ben je er nog niet. Sommige studenten zijn bijvoorbeeld minderjarig en dan heb je een digitale machtiging van de ouders nodig om bepaalde gegevens te mogen uitwisselen. Daarnaast wisselen organisaties ook informatie uit. Denk bijvoorbeeld aan gegevensuitwisseling tussen de Hanze en DUO. Omdat gebruikers controle hebben over welke informatie organisaties mogen delen met elkaar, moet er een controlestap ingebouwd worden. We willen weten waar we als organisatie tegenaan lopen en gebruiken het DIT-Lab om deze vraagstukken te testen.”   

Bewustwording creëren onder studenten  

Een ander doel van het DIT-lab is om bewustwording te creëren onder studenten als het gaat over digitale identiteit. Garon, student Creative Design, deed zijn afstudeerstage binnen het lab: “Ik zet serious games in om studenten bewust te maken over privacy en security. De games gaan over self sovereign identity (SSI).” SSI geeft mensen de controle over welke persoonsgegevens met wie gedeeld worden. De ontvanger kan deze gedeelde gegevens, bijvoorbeeld diploma’s of ID-gegevens, snel elektronisch verifiëren op echtheid en validiteit. “Door mijn games laat ik studenten kennis maken met SSI. Wat is het, hoe werkt het en hoe kan het worden toegepast. Ik wil ook laten zien dat studenten zelf de baas zijn over de gegevens en wat er fout kan gaan als je bijvoorbeeld de gegevens van iemand anders gebruikt.”

Nieuwe vaardigheden leren 

Garon is blij dat hij bij het lab zijn opdracht heeft mogen doen. “Je krijgt veel vrijheid om je creativiteit te benutten. De opzet waarbij studenten aan de hand van vragen vanuit een organisatie opdrachten uitvoeren, vind ik zeer prettig. De mensen van DUO waarderen ook de persoonlijke inbreng vanuit de student. Je kunt je als student verdiepen en je leert veel van de samenwerking met andere studenten en medewerkers van DUO.” Ook Hussain is blij met zijn stageperiode bij het DIT-Lab. “Door de opdrachten leer je goed af te stemmen met verschillende mensen, goed uit te vragen wat precies de bedoeling is, je moet je goed inlezen en om feedback vragen. Dat zijn vaardigheden waar je als student echt iets aan hebt als je aan het werk gaat.” 
 
Van Mulligen noemt het een groot voordeel dat het DIT-Lab een plek heeft op de campus. “We zitten fysiek binnen het onderwijs en in de leefwereld van studenten. Dat levert ons als organisatie veel voordeel op. Als we binnen de muren van DUO waren gebleven, hadden we bijvoorbeeld nooit gedacht om serious games in te zetten om Self-Sovereign Identity onder de aandacht van studenten te brengen. De omgeving werkt voor ons verfrissend. Daarnaast dragen we bij aan het communitygevoel van de Digital Society Hub en kunnen we ons profileren als aantrekkelijke werkgever.”