Aardbevingen

Aardbevingen zorgen niet alleen voor instabiele gebouwen, maar ook voor toegenomen maatschappelijke onrust, zoals door boosheid, angst en bezorgdheid bij de bevolking in deze regio. Krimp en aardbevingen ondermijnen daarmee niet alleen de economische waarde van het vastgoed in Noord-Nederland, maar bemoeilijken ook de herbestemming van de leegstaande panden en het vinden van betalende huurders. Maar bewoners zijn ook op zoek naar perspectief en overheden proberen herstel, versterking en veiligheid van gebouwen te combineren met het vergroten van de leefbaarheid en duurzaamheid en het versterken van de regionale economie.

Verdieping thema aardbevingen
Hoe geven we als Kenniscentrum NoorderRuimte het thema aarbevingen handen en voeten? Het verhoogde risico op (zware) aardbevingen heeft invloed op het welzijn, de kwaliteit van leven, de vestigingsvoorwaarden, het imago, de investeringsbereidheid en de waarde van het onroerend goed in het bevingsgebied. Dit risico komt bovenop een aantal grote maatschappelijke opgaven zoals afnemende werkgelegenheid en demografische krimp (minder mensen, minder jongeren, minder arbeiders, meer senioren). Daarom is het naast het zorgen voor veilige woningen belangrijk dat het gebied een duurzaam economisch perspectief krijgt. De opgave is te bekijken hoe het gebied hier versterkt uit kan komen. Het onderzoeksprogramma draagt daarom bij aan het zorgen voor een veerkrachtige gebouwde omgeving met een actieve bijdrage aan de uitdagingen krimp, aardbevingen, klimaatsverandering en gezondheid en welzijn in Noord-Nederland. Deze aanpak sluit aan op het uitgangspunt van het kenniscentrum waar de gebouwde omgeving altijd het uitgangspunt van onderzoek is via het drieluik: gebied, gebouw en gebruiker. Daarbij wordt vooral ingezoomd op de bouwtechnische, ruimtelijke, sociaal-culturele en sociaaleconomische gevolgen van de aardbevingen.

Daarom zijn twee subthema's geformuleerd: aardbevingsbestendig bouwen en verstevigen en kwalitatief versterken van het aardbevingsgebied met behoud van de Groninger identiteit.

Aardbevingsbestendig bouwen en verstevigen

In dit subthema wordt antwoord gegeven op vragen als: hoe kunnen bestaande woningen aardbevingsbestendig worden gemaakt? Hoe kan nieuwbouw aardbevingsbestendig (veilig), energieneutraal (comfort) en levensloopbestendig (toekomst) worden ontworpen? En welke extra winst kan worden geboekt bij de verduurzaming van bestaande woningen? Dat betekent concreet dat onder andere wordt ingegaan op zaken zoals onderzoek naar materiaalgebruik om buitenmuren minder massief te maken, naar toepassing van lichter metselwerk, en manieren om schoorstenen en dakkapellen aardbevingsbestendig te maken. Daarbij wordt ook geprobeerd om op een eenvoudige wijze de werkelijkheid zo te simuleren, zodat constructies in de praktijk eenvoudig getoetst kunnen worden.

Kwalitatief versterken van het aardbevingsgebied met behoud van de Groninger identiteit

In dit subthema staat het gebied centraal en worden aanzetten gegeven hoe de bestuurlijke en financiële inzet voor het gebied zodanig benut kan worden dat een economische impuls aan het gebied wordt gegeven. Uitgezocht wordt welke duurzame en innovatieve activiteiten een blijvende bijdrage kunnen leveren aan de regio. Er moet antwoord worden gezocht op vragen als: hoe kan in het aardbevingsgebied het ondernemersklimaat gestimuleerd worden? (terwijl de waarde van het vastgoed niet kan worden vastgesteld). En welke nieuwe verdienmodellen kunnen ontwikkeld worden? Daarbij worden aspecten meegenomen zoals hoe ervoor gezorgd kan worden dat de innovatieve bouw lokaal zijn beslag krijgt. Hoe kunnen de mensen die aan de kant staan bij het versterken van de regio zinvol worden ingezet? Op welke manier kan er voor gezorgd worden dat het voorzieningenniveau overeind blijft? (bijvoorbeeld door het combineren van voorzieningen). Hoe kan de woningmarkt blijven functioneren ondanks een waardedaling van de woning? De innovatieve aanpak die uit de antwoorden op deze en soortgelijke vragen naar voren komen, kunnen in andere gebieden in Nederland en elders gebruikt worden als basis voor een herstel en versterking van hun gebieden onder zware omstandigheden.