Hans Hobbelen ontvangt eervolle internationale onderscheiding voor levenswerk

De lector Veroudering en Paramedische Zorg van het Instituut voor Gezondheidsstudies werd genomineerd door zijn vakbroeders en -zusters van International Association of Physiotherapists working with Older People (IPTOP). Hans, geboren en getogen Brabander, werkte 22 jaar als fysiotherapeut in een verpleeghuis in Eindhoven. Hij studeerde bewegingswetenschappen in Maastricht en deed voor zijn eindscriptie onderzoek naar paratonie, een verhoogde spierspanning bij mensen met dementie. ‘Paratonie kwam ik dagelijks tegen tijdens mijn werk in het verpleeghuis’, legt Hans uit. ‘Mensen in de laatste fase van de ziekte dementie, zijn door die spierspanning moeilijk te wassen en aan te kleden. Wij fysiotherapeuten deden, voor de verzorging kwam, een soort ochtendgymnastiek met ze. Passief mobiliseren heet dat. Op een gegeven moment vroeg ik mij af: waar ben ik in hemelsnaam mee bezig? De persoon die ik behandelde was niet meer in staat om te zeggen: hoepel op, ik wil dit helemaal niet. Het was helemaal geen aangename therapie en ik had geen enkel idee of het werkte. Voor mijn masterstudie ben ik dat in een kleine groep gaan onderzoeken. En wat bleek? De mensen die ik passief mobiliseerde, waren opmerkelijk genoeg stijver dan de mensen die de therapie niet kregen. Toen zei mijn begeleider in Maastricht: Hans, iedere fysiotherapeut in Nederland die met mensen met dementie werkt, doet dit. Hier moet je je promotieonderzoek van maken. Ik ben het fenomeen paratonie verder gaan uitdiepen, heb er een meetinstrument voor ontwikkeld en kwam erachter dat het inderdaad een negatief effect had. De fysiotherapeuten waren blij dat ze konden stoppen met de therapie.’

Internationale onderzoeksgroep

In 2010 promoveerde Hans. Paratonie kun je zijn levenswerk noemen. In 2012 werd hij lector Veroudering en Paramedische Zorg aan de Hanzehogeschool. Hij richtte in 2016 een internationale onderzoeksgroep op met onderzoekers van de Vrije Universiteit Brussel, UMCG ouderengeneeskunde en zijn eigen lectoraat, waarin ze allerlei motorische problemen bij dementie onderzochten. Later zijn daar onderzoekers uit Genua en Toronto bij aangehaakt. ‘In ons lectoraat kijken we breder dan alleen naar mijn vak, dus naar alle paramedische beroepsgroepen. In mijn onderzoekslijnen zitten kwetsbare ouderen, met alle problematiek die daarbij komt kijken én alle problematiek die professionals met deze mensen ervaren. De onderzoeksvragen zijn heel breed en komen uit de praktijk. We kijken vooral naar de multidimensionaliteit van kwetsbaarheid, waarin naast fysieke ook sociale en cognitieve kwetsbaarheid een rol spelen.’  

Passie voor een goede zorg aan kwetsbare ouderen

Sinds 2019 is Hans Hobbelen president van de International Association of Physiotherapists working with Older People, kortweg de IPTOP. Daarvoor was hij bestuurslid van de Nederlandse Vereniging voor Fysiotherapie in de Geriatrie. Hij was betrokken bij de masteropleiding Geriatrie fysiotherapie in Utrecht. Naast het publiceren van wetenschappelijke artikelen geeft hij in binnen- en buitenland colleges over kwetsbaarheid en fysiotherapie en dementie en fysiotherapie. In binnen- en buitenland zet de lector zich in voor educatie binnen en buiten de vakgroep fysiotherapie. Hij nam het initiatief tot de realisatie van het nieuwe standaardwerk Geriatrie in de fysiotherapie en kinesitherapie. ‘Vaak wordt gedacht dat de fysiotherapeut op de hoek een 85-jarige, die wat moeilijker loopt met zijn rollator, ook wel kan helpen, al heeft die artrose in zijn knieën en long- en hartproblemen. Maar het is heel specialistisch werk; zelfs het moeilijkste vak ter wereld als je kijkt naar fysiotherapeutische principes. Je hebt te maken met zoveel factoren die met elkaar interacteren. Je moet goed gedoseerd opbouwen en tegen de grens aan werken van wel en niet kunnen, wil je interventie effect hebben. Én je hebt niet binnen een week resultaat. De analyse en prioritering is binnen de geriatrie fysiotherapie ongelooflijk belangrijk. Het klinische redeneerproces is ongelooflijk veel moelijker dan bij de gewone fysiotherapie. Voor die bewustwording en dat vak heb ik me altijd sterk gemaakt. En daar ga ik me de komende vier jaar als president van de IPTOP ook weer voor inzetten. Ik ben er oprecht trots op dat het bestuur van de IPTOP me heeft voorgedragen voor deze prijs.’

Hoe blijft de lector Veroudering zelf fit?

Met ouder worden komen de gebreken. Hoe blijft de lector Veroudering zelf fit? En welke tips kan hij ons meegeven? ‘Onze spieren zijn één groot endocrien orgaan, een orgaan dat hormonen afscheid in de bloedbaan, ze vragen om energie, zorgen dat je hart sneller gaat kloppen, de bloedsomloop beter wordt, geven stofjes af waar je gelukkig van wordt en waardoor je helder kunt blijven denken. Bewegen is gewoon ongelooflijk gezond. Er is bewezen dat bij 23 chronische aandoeningen bewegen net zo goed helpt als medicatie en bij een aantal ziektes misschien nog beter. Daarom is de belangrijkste tip die ik kan geven: beweeg waar je plezier in hebt en integreer bewegen in je dagelijks leven. Zelf je huis poetsen, in de tuin werken, een  paar haltes eerder uit de bus stappen. Sociale cohesie is belangrijk en matig eten. Dat probeer ik zelf ook.’

Op de foto: Hans Hobbelen met Emma Stokes, president van World Physiotherapy.