'Houd het werkbaar met elkaar en leer omgaan met onzekerheid'
- Onderzoeker aan het woord
Na 35 jaar bij de Hanze blikt Petra Cremers terug op een carrière die zich kenmerkt door innovatie, interdisciplinariteit en toekomstgericht denken. Van de vroege dagen van geo-informatiekunde tot het werken aan transities en futures literacy: Petra’s loopbaan illustreert de ontwikkeling van het praktijkgericht onderzoek binnen het hbo. Petra wil meegeven wat nodig is om daarmee echt impact te maken.
Van digitale kaarten naar toekomstgeletterdheid
Petra begon in 1990 als docent en adviseur geo-informatiekunde, in een tijd waarin digitalisering nog in de kinderschoenen stond. “Het idee dat je ooit met een navigatiesysteem in je auto zou zitten, was bijna onvoorstelbaar,” vertelt ze. Vanaf 1999 was Petra onderwijskundig adviseur bij het opzetten van de opleiding Human Technology, waarin gebruik en bruikbaarheid van techniek centraal stonden.
Via deze lijn kwam Petra terecht in wat later haar promotieonderzoek werd: het ontwerp van innovatiewerkplaatsen, zoals Value in the Valley. “Ik leerde daar enorm veel over ontwerpgericht onderzoek, en over het belang van leren in de praktijk, over disciplines heen.” Ze leverde een bijdrage aan het Handboek ontwerpgericht wetenschappelijk onderzoek (2023, zie afbeelding).
Onderzoek in onvoorspelbare werelden
Na haar promotie verschoof Petra’s professionele identiteit: van onderwijskundig adviseur naar onderzoeker. Ze sloot zich aan bij de UNESCO Chair Futures Literacy. “Daar leerde ik dat hoe je denkt over de toekomst, alles te maken heeft met je aannames en waarden,” zegt ze. Juist in onzekere tijden, zoals bij klimaatvraagstukken of een pandemie, is het volgens haar essentieel om meerdere mogelijke toekomsten te blijven overwegen.
Praktijkgericht en wetenschappelijk
De opkomst van lectoraten en het belang van praktijkgericht onderzoek ziet Petra als een belangrijke ontwikkeling binnen het hbo. “Universiteiten worden vaak afgerekend op publicaties en citaties. Dat stimuleert niet per se het verbeteren van de praktijk,” legt ze uit. “Het hbo richt zich juist op relevantie en samenwerking met het werkveld. En gelukkig is er ook steeds meer aandacht voor de methodologie die past bij complexe, onvoorspelbare vraagstukken – zoals actieonderzoek en ontwerpgericht onderzoek.”
Leren omgaan met onzekerheid
Een centrale boodschap die Petra wil meegeven: leer omgaan met onzekerheid. “We willen alles onder controle hebben: studenten moeten vooraf meetbare resultaten behalen, subsidieaanvragen moeten voorspellen wat de impact zal zijn. Maar wat als iets níét werkt? Wat als een experiment mislukt? Is dat dan minder waardevol?”
Volgens Petra is het belangrijk om studenten ook voor te bereiden op teleurstelling en verandering – en hen te leren dat niet alles hoeft te leiden tot tastbare impact. “Goede professionals dragen ook bij door gewoon hun vak goed uit te voeren. Innovatie en behoud moeten in balans zijn.”
De kracht van professionele identiteit
“Wie ben ik, wat kan ik, waar floreer ik?” – het zijn vragen die Petra essentieel vindt voor studenten, docenten én onderzoekers. “Een goed ontwikkelde professionele identiteit helpt je om je plek te vinden in een veranderende wereld. Je weet beter wat jij in kunt brengen, en waar je anderen voor nodig hebt.”
Daarom pleit ze ook voor meer nadruk op interdisciplinair samenwerken, of liever gezegd: multi-perspectivisch. “Want het gaat niet alleen om disciplines, maar ook om verschillen in achtergrond, cultuur, leeftijd en levensvisie.”
Tot slot: houd het werkbaar
Wat Petra het meest aan het hart gaat? “Houd het werkbaar met elkaar. Goed werk is werk dat goed is, goed doet en goed voelt.” Ze verwijst naar The Good Work Project en roept op tot rust, collegialiteit en ruimte voor reflectie. “Probeer niet te versnipperd aan taken te werken. Zorg dat er ook tijd is om de zinnen te verzetten, en heb het goed samen – als collega’s, onderzoekers en onderwijsprofessionals.”
Meer verhalen
Feedback component
Hoe tevreden ben jij met de informatie op deze pagina?