We hebben iedereen nodig om de SDG’s te halen

Vandaag, op 25 september, wappert door het hele land de SDG-vlag. Gemeenten, bedrijven, scholen, organisaties en burgers laten daarmee zien dat ze deel uitmaken van deze mondiale beweging. Op de Hanze hangt de SDG-vlag vanaf dit studiejaar standaard. “Zo maken we zichtbaar dat we de Sustainable Development Goals hoog in het vaandel hebben”, vertelt Joanne Boonstra, kwartiermaker SDG’s. “Dat is een hele klus, want er is nog heel veel te doen.”

Tekst: Loes Vader 

Joanne Boonstra studeerde Vastgoedkunde aan de Hanze en Real Estate Studies aan de RUG. Na haar afstuderen ging ze bij Vastgoedkunde aan de slag als docent, waar ze zich vanaf het begin volop inzette voor duurzaamheid. “Omdat ik zelf tijdens mijn studie weinig leerde over duurzame ontwikkeling, wil ik er nu juist voor zorgen dat studenten het wél meekrijgen”, vertelt Boonstra. “Duurzaamheid is voor mij de reden geweest om het onderwijs in te gaan. Als Hanze hebben we enorme invloed op de professionals van de toekomst. Het beste moment om hierin te investeren was twintig jaar geleden, het op één na beste moment is vandaag.” 

Hanze-brede SDG Hub 

Om die reden schreef Boonstra een plan voor een Hanze-brede SDG Hub. “Ik ben als kwartiermaker gaan onderzoeken hoe we dit binnen de hogeschool kunnen vormgeven. Hoe kunnen we studenten en medewerkers erbij betrekken en hoe zorgen we dat er meer aandacht komt voor duurzaamheid in onderwijs, onderzoek en bedrijfsvoering?” Inmiddels werkt ze niet meer alleen. “Ik ben net met een team gestart. Dat is heel fijn, want samen krijg je veel meer voor elkaar in zo’n grote organisatie.” 

Geen loket maar een beweging 

De SDG Hub is geen fysieke plek. “Iedereen kan er terecht, maar we willen niet een loket zijn waar je naartoe gaat. We krijgen namelijk meer voor elkaar door in beweging te zijn. Door opleidingen op te zoeken, samen te werken in innovatiewerkplaatsen en studenten actief te betrekken. Ons doel is dat duurzaamheid overal gaat leven: dat docenten nadenken hoe ze hun vak kunnen verduurzamen, dat studenten het in hun onderzoeken en projecten meenemen en dat medewerkers echt zien waar ze het verschil kunnen maken in hun eigen werk, en in de regio.” 

Doelen en ambities 

De Hanze heeft de SDG’s hoog op de agenda. Jaren geleden werd de SDG Charter ondertekend en formuleerde de hogeschool vier concrete doelstellingen: alle medewerkers een duurzaam rolmodel, alle studenten een groene ambassadeur, de gaskraan op nul en zero waste. “Helaas zijn niet alle doelen gehaald. Daar kunnen we eerlijk over zijn. Het doel was 2025, en dat halen we niet. Punt. Inmiddels zijn de meeste gebouwen van het gas af en streven we nu naar voldoen aan het Klimaatakkoord van Parijs. Richting zero waste zijn we goed op weg, 70% van ons afval is recyclebaar. Het lastige zit in gedragsverandering. Hoe motiveer je mensen hun afval in de juiste bak te gooien? Waarom zou je dit ook doen als je denkt dat het daarna weer op één hoop gegooid wordt? Wat trouwens een fabel is.” 

In het nieuwe strategisch plan, dat in voorbereiding is, is volop aandacht voor duurzaamheid en worden nieuwe doelen geformuleerd. Ook in het nieuwe Uitvoeringskader Circulariteit en Duurzaamheid zijn nieuwe doelen vastgesteld, met focus op vier thema’s. Klimaatverandering: 0% CO2-uitstoot in 2050. Circulariteit: 100% circulair in 2050. Klimaatadaptatie & biodiversiteit: de campus is een prettige verblijfplaats die bijdraagt aan het versterken van lokale ecosystemen. Duurzaam gedrag: duurzaamheid is voor ons niet alleen iets waar we over praten. Hanze doet ook echt duurzaam, is daar transparant over en inspireert daarmee anderen. “De toekomst van de Hanze is helder: tijd voor concrete actie op de Sustainable Development Goals”, aldus Boonstra. 

Onderwijs als sleutel 

Een groot deel van de uitdaging ligt in het onderwijs. “Er zijn al mooie voorbeelden, zoals de Week van de Nieuwe Economie of het circulaire huisje ROAM op de campus. In het onderwijs zien we een versnelling. Dat zie je bijvoorbeeld in het vernieuwde SDG Ambassadors Programma en in de manier waarop duurzame ontwikkeling steeds sterker wordt geïntegreerd in het onderwijs. Er zijn een aantal opleidingen met een volledige duurzame leerlijn zoals de opleidingen Vastgoedkunde, Chemie en Ondernemerschap. Maar er zijn nog veel opleidingen waar helemaal geen aandacht is voor duurzaamheid of SDG’s. Mijn doel is dat álle studenten dit meekrijgen tijdens hun studie.” 

Daarnaast biedt de Hanze ruimte voor docenten om zich (door) te ontwikkelen in didactiek voor duurzame ontwikkeling. “We zijn de eerste hogeschool in Nederland die een SDG Atelier heeft voor docenten die zich verder willen scholen in duurzaamheidsdidactiek. Dat is echt iets om trots op te zijn.” 

De grootste uitdaging: gedrag 

Wat is de grootste hobbel? “Gedragsverandering”, zegt Boonstra resoluut. “Heel vaak zeggen mensen: duurzaamheid, daar heb ik niks mee. Maar dat kan eigenlijk niet meer. We moeten gewoon. Het gaat vaak om keuzes maken: bijvoorbeeld geen nieuwe meubels als het niet nodig is of was die nieuwe huisstijl nou echt nodig? Dat is niet altijd leuk, maar wel nodig.” 
Daarnaast merkt ze dat duurzaamheid in het onderwijs soms een spannend onderwerp is. “De SDG’s raken ook politiek gevoelige thema’s. Docenten vragen zich af of ze zich daar wel over kunnen uitspreken. Terwijl ik denk dat juist het onderwijs de plek is om dit gesprek te voeren op een veilige manier.” 

Een groene campus 

Als Boonstra morgen één ingrijpende maatregel mocht nemen, zou ze kiezen voor een radicaal andere campus. “Ik vind dat we de campus veel meer als proeftuin moeten gebruiken. Minder gebouwen, meer naar buiten, anders inrichten. De campus vergroenen, in samenwerken met alle campusgebruikers. Juist door verbinding ontstaan nieuwe ideeën. Gelukkig zetten we vanuit de Innovatiewerkplaats Campus Design hiermee al de eerste stappen.” 

Boodschap aan studenten en medewerkers 

Tot slot heeft de kwartiermaker een duidelijke oproep: “Ik denk dat er altijd iets is wat je kunt doen, maar het belangrijkste is dat je iets kiest waar je zelf energie van krijgt. De 17 SDG’s gaan over veel meer dan alleen groene duurzaamheid. Er zit altijd wel een thema tussen waar jouw hart sneller van gaat kloppen. Focus daarop en maak daar het verschil. De Hanze geeft je volop de ruimte om je daarin te ontwikkelen, als student én als medewerker.”