‘Ik loste de storingen in de kaasfabriek op’

Als je kaas maakt, moet je de melk schiften. Er blijft dan wrongel en vet – waar je kaas van maakt – en wei – de vloeistof – over die van elkaar worden gescheiden. In kaasfabrieken gaat deze scheiding nooit perfect, en er komen altijd wat kleine deeltjes vaste stof en vet mee met de wei. Bij DOC Kaas in Hoogeveen zorgde de opbouw van vet in de machines voor problemen. Derdejaars student Chemische Technologie Leon Pol werd gevraagd om dit probleem te onderzoeken en hopelijk op te lossen.

Om zo veel mogelijk kaas uit de melk te halen, gebruikt DOC Kaas centrifuges, een reiniger en een ontromer, om een deel van de kleine stukjes vaste stof en vet alsnog uit de wei te halen. 'De centrifuge draait rond, waardoor de vaste deeltjes tegen de wand van de centrifuge worden gedrukt', legt Leon uit. 'Daarna worden de vaste stoffen van de wand weggeschoten en stroomt de schone wei verder naar een membraanfilter stroomt.' Op dit punt gaat het vaak mis. 'Er komt vaak nog te veel vet mee met de wei, en dan raken de filters verstopt. Ik heb uitgezocht hoe dit kan, en natuurlijk ook hoe ze dit konden oplossen.'

Per ongeluk

Leon kwam min of meer per ongeluk bij DOC Kaas terecht, maar uiteindelijk bleek het project prima bij hem te passen. 'Ik ken een paar mensen die bij het bedrijf werken, dus toen waren de lijntjes snel gelegd. Maar ik ben ook wel opgegroeid op het platteland en ik vond zuivelindustrie altijd al interessant, dus wat dat betreft kwam het perfect uit.'

Voor het project dook Leon in de boeken en las hij veel over de werking van de machines. Ook deed hij metingen aan de apparaten rond de wei-verwerking. Uiteindelijk vond hij de oorzaak: 'Ik ontdekte dat er drukverschillen ontstonden binnen de centrifuges zodra de vaste stof van de wand werd weggeschoten. Hierdoor kwam er meer vet mee met de wei dan je eigenlijk zou willen.'

Om het probleem op te lossen deed Leon meer dan 20 experimenten onder verschillende procesinstellingen van de machine. Een opvangtank bleek de beste optie. 'Alle centrifuges kwamen samen op een centrale leiding, en daardoor liepen de drukverschillen terug het systeem in. Door de leidingen naar een tank te leiden die de druk gelijk maakt, konden we dat voorkomen.'

Echt gebruiken

DOC Kaas kijkt nu of Leon zijn oplossing kunnen gaan gebruiken. Leon: 'Ze moeten natuurlijk nog even kijken naar de kosten, maar zoals het nu lijkt gaat het ze veel problemen en geld besparen, dus ik verwacht wel dat ze deze oplossing echt gaan toepassen.' Leon is zelf vooral blij dat hij zo direct iets kon bijdragen: 'Je ziet tijdens je studie niet altijd direct waar je het voor doet, maar hier is dat meteen duidelijk. En dat is natuurlijk heel gaaf!'