‘Door samen te werken is die speelplaats voor de kinderen er toch gekomen’

Jaline was als Hanze-student aangesloten bij het project (ze is nu (transitiegerichte) opbouwwerker binnen Cadanz Welzijn), dat als doel heeft om samen met bewoners initiatieven te verzinnen en uit te voeren voor het bevorderen van het welzijn en de gezondheid van de inwoners van Appingedam volgens het principe van Citizen Science, burgerwetenschap dus. Dit betekent van onderaf kijken naar wat er in de praktijk en onder de mensen speelt om zo de betrokkenheid en het eigenaarschap van de inwoners van Appingedam te vergroten. Kenny is een van deze inwoners.

Jaline kwam als geroepen. Want Kenny was net verhuisd naar een nieuwe wijk nadat zijn huis was gesloopt in verband met de aardbevingsproblematiek. En daar zat hij, met zijn gezin in een nieuw huis. Een fijn huis daar niet van, maar gezelligheid en saamhorigheid met de buurt waren ver te zoeken. "Er moest toch meer zijn dan alleen een nieuwe woning", zegt Kenny. "We wilden bijvoorbeeld graag meer groen in de wijk, een speelplaats voor de kinderen en een plek waar wij als buurtbewoners elkaar konden ontmoeten." Maar bij de gemeente kregen ze niet de reactie waar ze op hoopten. De plannen waren er misschien wel, maar door de complexe problematiek waar de gemeente mee te maken had, werd er onvoldoende gecommuniceerd richting bewoners.

Inwoners worstelen met het verleden

Om zoveel mogelijk mensen te bereiken gingen Jaline en de studenten die meewerkten aan het project langs de deuren om mensen te vragen naar hun wensen voor Appingedam. Wat opviel was hoe snel het gesprek kwam op de aardbevingsproblematiek. Overal waar ze kwamen. Mensen hadden problemen met de warmtepompen in de nieuwe wijken, huizen waren niet goed opgeleverd en nog veel meer. Jaline: "Dit koppelde ik terug naar de gemeente, maar dat bleek een mismatch. Dat waren niet de problemen die via dit project moesten worden opgelost. Ook begrijpelijk natuurlijk. Maar de realiteit was dat wij bij de mensen aan de deur kwamen met vragen over de toekomst, terwijl zij het verleden nog niet hadden afgesloten."

Jaline begon als student in de IWP Meer Gezonde Jaren voor Appingedam en ze merkte al snel hoe moeilijk het voor studenten en begeleiders was om gehoor te vinden bij de diverse instanties. Maar gedurende het project kreeg ze een baan als Opbouwwerker bij Cadanz, een organisatie voor sociaal werk in de gemeente Eemsdelta, en haar nieuwe positie gaf haar de ingangen bij de gemeente die het verschil maakten. Door bij overleggen te zitten en met mensen te praten, ontdekte ze hoe er soms langs elkaar heen wordt gewerkt.

‘Als je weet waar het aan ligt, snap je elkaar beter’

Haar gesprekken met de gemeente maakten duidelijk waar de problemen lagen. "We zaten in overleggen waar bleek dat er allemaal plannen waren waar afdelingen los van elkaar aan werkten", vertelt ze. "Ambtenaren en stedenbouwkundigen, iedereen had een eigen plan en een eigen ontwerp, maar ze wisten van elkaar niet waar ze mee bezig waren. We ontdekten dat het geen onwil was bij de gemeente, maar dat het meer aan de manier van werken lag. De systemen zijn bureaucratisch en heel complex. En daarom verlopen de processen soms zo traag. Maar dat heeft wel rechtstreeks zijn weerslag op de bewoners."

Kenny: "Het was voor ons heel belangrijk dat we dat te weten kwamen via dit project, want dan snap je elkaar ook beter. We kregen als het ware een kijkje achter de schermen bij de gemeente. En die terugkoppeling hebben we jarenlang gemist. Maar dan weet je waarom sommige dingen niet werken, en waarom alles zoveel tijd kost. En vooral ook dat het dus geen onwil is, want dat idee kregen we soms. En als je dat denkt, kun je je heel boos en machteloos voelen."

Met elkaar zorgdragen voor de wijk

"Het mooie aan dit project is dat er nu echt dingen van de grond komen", vertelt Jaline. "Er zijn mensen in Appingedam die niet meer wilden, maar die toch weer aanschuiven bij bijeenkomsten en ook met ideeën komen om Appingedam vooruit te helpen. We horen geluiden als: 'Maar we moeten wel samen blijven hoor”, en ook, “onze wijk is zo mooi, hoe houden we dat zo?' Door dit project worden er ook dingen omgekeerd. Mensen krijgen weer hoop, zijn weer positief."

Kenny: "We maken wel het verschil met z’n allen. We zorgen dat dingen veranderen. Doordat we nu veel meer betrokken zijn is er ook een veel groter draagvlak. We hebben onze eigen wensen en samen met de gemeente hebben we het voor elkaar gekregen. Dan krijg je ook het gevoel dat we met z’n allen zorgdragen voor de wijk."

Nu Kenny drie jaar in zijn nieuwe huis woont, begint het wat te wennen, maar dat heeft wel tijd gekost. Kenny: "Door het contact dat er nu is ontstaan met de buren en doordat we samen wat hebben opgebouwd, voel ik me wel meer thuis. Het is soms frustrerend dat dingen zo lang duren, maar de toestellen voor de speelplaats voor de kinderen zijn nu besteld, dus die speelplaats komt er. Net als de picknicktafels en de jeu-de-boules baan. En dat is wel iets dat we samen hebben gedaan."

De vernieuwing van wijken in Appingedam zal de komende jaren nog doorgaan, en Kenny hoopt dat de toekomstige wijkbewoners iets zullen hebben aan de IWP Meer Gezonde Jaren voor Appingedam. Kenny: "Ze kunnen kijken hoe het bij ons is gegaan en daar kunnen ze bij de opbouw van hun eigen nieuwe wijken van leren."

Lees ook: ‘Zorg, gemeente, onderzoekers en inwoners zitten allemaal om één tafel en dat is best uniek’

Hoe Citizen Science werkt

Samen met de Innovatiewerkplaats Meer Gezonde Jaren voor Appingedam hebben Kenny en zijn buren een actieve rol genomen in het verbeteren van het welzijn in hun wijk. Door zelf deel te nemen aan het onderzoek en het ontwerpproces, dragen ze bij aan de kennisontwikkeling van hun eigen leefomgeving. Participatieve en collectieve citizen science betrekt inwoners maximaal bij wat er gebeurt in Appingedam.

Meer over Meer Gezonde Jaren Appingedam