‘Ik onderzocht of duurzamere plastics even goed werken voor laboratorium­proeven’

Op een gemiddeld laboratorium wordt heel veel plastic gebruikt. Handschoenen, pipetpuntjes, cupjes om cellen in te doen: onderzoekers gebruiken het één keer en gooien het dan weer weg omdat het vervuild is. Bij het UMCG willen ze hier verandering in brengen, en daarom onderzocht vierdejaars student Medische Diagnostiek Jippus Heydenrijk of het mogelijk is om deze plastics te vervangen door herbruikbaar plastic.

Het gebruik van wegwerpplastic in het laboratorium is heel handig, omdat je dan zeker weet dat je spullen goed schoon zijn. Maar het is ook niet bepaald duurzaam, omdat al deze plastics gemaakt worden uit aardolie. Dus zijn er steeds meer fabrikanten die ook producten maken van polyhydroxyalkanoaten, oftewel PHA’s. Deze moleculen worden gemaakt door bijvoorbeeld bacteriën, en zijn na gebruik ook weer af te breken. 'De medewerkers van het lab wilden weten of deze PHA-producten net zo goed werken als de klassieke spullen van polystyreen', vertelt Jippus. 'Dus dat heb ik getest.'

Microbiologie

Het project is niet een klassiek project voor Medische Diagnostiek studenten, die meestal meer naar ziektes of diagnoses kijken. Maar Jippus koos het project vooral vanwege de microbiologische aspecten: 'Ik vind het natuurlijk ook wel belangrijk dat we duurzamere spullen gaan gebruiken, maar ik ben vooral geïnteresseerd in het groeien van bacteriën en cellen. Ik vind het interessant hoe je deze organismen kan laten groeien, en wat je van ze kan leren, bijvoorbeeld als ze ons ziek maken.' 

En die interesse kwam goed van pas, want tijdens het onderzoek moest hij bacteriën kweken op petrischalen gemaakt van de verschillende plastics. 'Zo konden we zien of het plastic invloed had op de groei van de organismen, want dat wil je natuurlijk niet.'

Daarnaast testte Jippus ook de zogenoemde wells-platen, die gebruikt worden om cellen te kweken. 'Deze zijn nog niet te koop in PHA-variant, dus moest ik stukjes van de PHA petrischalen snijden en die onderin de normale wells-platen leggen.' Om te zorgen dat de cellen goed aan de platen bleven plekken, moest Jippus de stukjes PHA nog een beetje aanpassen. 'We hebben ze geoxideerd, daardoor werden ze hydrofiel en konden de cellen beter aan het oppervlak hechten.'

Uitgebreider testen

Bij de testen met de bacteriën zag Jippus weinig verschil, dus dat is mooi. Voor de cellen zijn nog uitgebreidere testen nodig: 'De proeven met de cellen waren nog niet helemaal gelukt, dus daar moeten we nog meer data verzamelen. En de collega’s hier gaan de spullen sowieso nog uitgebreider testen voor ze echt overstappen naar de nieuwe materialen. Maar als de resultaten zo blijven, kunnen ze denk ik met een gerust hart de overstap maken.'

Jippus gaat hier zelf ook nog even mee verder tijdens zijn afstudeerproject, en daarna wil hij nog verder gaan studeren 'Ik heb tijdens mijn studie ontdekt dat ik vooral het leven van cellen en micro-organismen interessant vind, dus ik wil een master gaan doen in de microbiologie. Wat ik daar uiteindelijk mee ga doen weet ik nog niet, maar ik kan dan wel veel kanten op met mijn kennis over de medische kant en de microbiologie, dus dat komt vast goed.'