Tegels eruit, groen erin: klimaatadaptie begint in de achtertuin

Meer extreme neerslag 

Het aantal dagen met extreme neerslag steeg in de afgelopen zeventig jaar met 85 procent. Vooral piekbuien veroorzaken steeds vaker wateroverlast in ons land. “Regenwater loopt het riool in en als daar geen plek meer is, gaat het naar andere lage plekken: straten en kelders”, vertelt Allard Roest. Hij is docent-onderzoeker binnen het lectoraat Ruimtelijke Transformaties.  

De bodem als spons 

Allard geeft niet alleen colleges over omgaan met klimaatverandering. Hij doet ook onderzoek naar hoe wij ons land kunnen beschermen tegen de gevolgen van klimaatverandering. “We moeten onze bodem nog veel meer als een spons gebruiken. Hiervoor is het wel nodig dat regenwater gemakkelijker de grond in kan lopen.”  

Tegels eruit, groen erin 

In ‘Nederland-tegelland’ is dat een uitdaging. Allard: “De gemiddelde straat in een gemiddelde stadswijk ligt vol stenen en tegels. Die laten geen druppel water door. Het is alleen niet zo eenvoudig om de openbare ruimte te ‘ont-tegelen. Voordat je een straat klimaatadaptief hebt gemaakt, ben je zo een paar jaar verder.”  

Woningen en bedrijven 

De kansen liggen daarom niet zozeer op straat. Maar veel meer achter woningen en rondom bedrijven. “Onze tuinen en bedrijventerreinen liggen vol tegels. Als het ons lukt om inwoners en bedrijven te stimuleren om tegels en stenen te vervangen voor groen, kun je impact maken. Zeker als je weet dat tweederde van de ruimte in Nederland privaat bezit is.”   

De kunst van het ont-tegelen 

En ont-tegelen is echt niet moeilijk, vertelt Allard. “Wanneer je aan de randen van jouw tuin voor een verlaagde groenstrook of grindbak zorgt, vang je al water op. Voor één tuin voelt het niet als veel, maar als je dit in heel veel tuinen doet, draag je best wat bij. Een groenere tuin is ook goed voor de natuur en werkt verkoelend tijdens hittegolven.’  

Vergroening aanjagen 

Voordat elke tegeltuin in een groene oase transformeert, is er nog een weg te gaan. Daarom onderzoekt Allard hoe je je burgers en bedrijven stimuleert om te vergroenen. “Dit kan vrijblijvend via subsidies of een challenge als het NK Tegelwippen. Maar, ook door regels op te stellen om verplicht water op te vangen. De gemeente Groningen heeft dit bijvoorbeeld al gedaan.” 

Een steentje bijdragen 

Het onderzoek van Allard is nog niet af. Maar hij deelt de kennis die hij opdoet al wel met studenten en professionals. Bijvoorbeeld via zijn lessen aan de opleiding Built Environment en via de cursus klimaatadapatie voor HanzePro. “We moeten nu aan de slag. En als inwoners, bedrijven en overheden allemaal hun steentje bijdragen, kunnen we deze uitdaging aan!”