De kunst van het anders durven kijken

  • Onderzoeker aan het woord
Ik zie.jpg

In 2014 kregen studenten van de Academie Minerva opdracht om tien mensen met dementie te portretteren. Een project dat leidde tot onvermoede inzichten. De belangrijkste? Kunstenaars en zorgprofessionals kunnen veel leren van de manier waarop zij de wereld benaderen. In de boegstroom hiervan ontstonden nieuwe onderzoeksprojecten, een boek én een groeiende samenwerking tussen zorg, onderwijs en kunstenaars.

'De ontmoeting tussen kunst én zorg brengt meer menselijke maat in het werk van kunstenaar en zorgverlener.'  

Er was verbazing, er werd gelachen en gehuild. Soms was er het schokkende besef dat er iemand tegenover je zat wiens brein aan het kapot gaan was.’ Dr. Anke Coumans kijkt nog altijd vol liefde terug op ‘Ik zie, Ik zie…’. Het onderzoeksproject - ontstaan uit de samenwerking met beeldend kunstenaar Herman van Hoogdalem - waarmee het allemaal startte. ‘Ergens voelden wij toen al aan dat de ontmoeting tussen deze werelden iets magisch voort zou kunnen brengen.’

Een open houding

Een model dat tijdens het poseren ineens weg wil. Een vrouw die boos wordt en zegt dat ze haar portret lelijk vindt. Een cliënt die op de gesloten afdeling van een zorginstelling woont, is anders dan het model dat je portretteert in de veilige omgeving van de kunstacademie. Coumans: ‘Mensen met dementie zijn zelden waar je denkt dat ze zijn. Ze gaan op vaak onnavolgbare wijze de interactie met je aan en vragen jou om hen met een open houding te benaderen. Bijzonder was dat onze studenten hiertoe heel goed in staat bleken.’

Meer over de geinterviewden:

  • Anke Coumans lector Image in Context van het kenniscentrum Kunst en Samenleving van de Hanzehogeschool in Groningen.
  • Herman van Hoogdalem (beeldend kunstenaar en Minerva-docent) en studenten van Academie Minerva.