Uitdaging

Als promovendus en docent in talentgerichte ontwikkeling bestudeer ik hoe mensen excelleren. Ik lees over theorieën, onderzoeken en modellen die verklaren hoe talent ontstaat, groeit en tot bloei komt. Maar pas toen ik mijn eigen nieuwsgierigheid volgde en de principes die ik bestudeer toepaste in mijn eigen leven, ging ik écht ervaren hoe het werkt.

Blog: Marielle van den Hul-Kuijten

Vier jaar geleden startte ik, puur als hobby, een cursus grimeren. Niet omdat ik dacht dat ik er ooit mijn beroep van zou maken, maar omdat ik nieuwsgierig was. Inmiddels sta ik naast mijn onderwijs- en onderzoekswerk regelmatig op filmsets als make-upartist. Ik groei en ontwikkel door uitdaging, steun, focus, passie en – paradoxaal genoeg – door structuur die me beperkt.

Nieuwsgierigheid als kompas

Een van de belangrijkste bronnen van talent, zo leert de literatuur, is nieuwsgierigheid. Het is de vonk die mensen aanzet om dieper in een onderwerp te duiken, te experimenteren en door te zetten wanneer het lastig wordt. Ik was zelf nieuwsgierig naar wat mij in mijn leven altijd had gefascineerd. Terugkijkend op mijn jeugd herkende ik, naast mijn fascinatie voor leren, ook een duidelijke creatieve lijn: make-up, portretten tekenen, een wens om in de visagie te werken en een voorliefde voor grime en make-up in films. Het was alsof er een rode draad door mijn interesses liep, een draad die ik nooit echt had gevolgd. Totdat ik besloot om er iets mee te doen.

Dus meldde ik me, vier jaar geleden, aan voor een cursus grimeren. Een kleine stap, zonder grote verwachtingen. Maar het bleek het begin van een reis. Van het een kwam het ander en voor ik het wist had ik een atelier en stond ik als ZZP’er op filmsets. Het liep een beetje uit de hand, maar op de beste manier mogelijk. Die verliefdheid op een vakgebied, zoals professor Joseph Renzulli het zo mooi beschrijft, werkt echt als een motor voor talentontwikkeling. Ik heb altijd zin om ermee bezig te gaan. Het voelt niet als werk, maar als spelen, ontdekken en groeien.

Een Community of Practice in actie

Afgelopen maand stond ik op de set van een groep jonge filmmakers. Zij nemen hun filmvaardigheden net zo serieus als ik mijn make-up skills, en samen vormen we een soort Community of Practice (CoP) – een groep mensen die gezamenlijk leren en groeien door te doen, te reflecteren en elkaar feedback te geven. De sfeer was goed, iedereen was voorbereid, de locatie was perfect, en de structuur van de opnamedag was goed geregeld. We deden mee aan een internationale wedstrijd waarbij teams in 48 uur een korte film moesten maken. Bij de start kregen ze een genre, een prop, een tekst en een personage dat in de film moest worden verwerkt. Een enorme uitdaging, maar ook een kans om creativiteit en vakmanschap te combineren.

Het team waar ik aan meewerkte kreeg het genre high-school drama toegewezen, gesitueerd in de jaren 80. Voor mij als make-upartist was dat een feest. Samen met de kostuumafdeling creëerden we twee uitgesproken jaren 80-looks. Voor een van de personages maakte ik een zelfgemaakte neon-pastel lipkleur: zalmroze, een tikje over the top en perfect passend bij de sfeer van de film. De dag vorderde, en na elke scène werkte ik de make-up bij. We verplaatsten ons van locatie naar locatie, en ik had mijn basis make-up kit steeds bij me.

Maar toen kwam het moment suprême. Tijdens een close-up begon de bodypaint waarmee ik de lippen had gekleurd te kruimelen. Oeps. Foutje. En bedenk: dit was een bioscoopfilm, dus elke stip, elke kruimel, elk haartje zou op het scherm honderd keer vergroot worden: Dit was dus een no-go. Ik wilde de lippen opnieuw bijwerken, maar mijn zelfgemaakte kleur was op. De regieassistent was vriendelijk maar streng: "Je hebt drie minuten, dan gaan we draaien."

Uitdaging als brandstof

Drie minuten. Geen tijd om naar het basiskamp te rennen om nieuwe kleur te maken. Alleen vaseline en wattenstaafjes in mijn kit... Geen ruimte voor fouten, geen tijd voor twijfel. Ik moest het doen met wat ik had. Heel voorzichtig werkte ik met een wattenstaafje en vaseline. Ik haalde weg wat weg moest, verzachtte wat verzacht moest worden, en vertrouwde op de vaardigheden van mijn handen en ogen. Na twee minuten keek ik op het scherm van de camera en zocht ik oogcontact met de cameraman en de regisseur. Waren ze tevreden? We stonden allemaal te jubelen. Het beeld was prachtig.

Dit was niet zomaar een praktische oplossing, maar een les in talentontwikkeling. De structuur van de opdracht, de situatie die tijd en middelen beperkte, in combinatie met steun én het vertrouwen van het team in mijn kunnen, zorgden ervoor dat ik net dat stapje verder ging. Was dit nu wat David Yun Dai (2020)* beschrijft in zijn theorie over push-and-sustain mechanismen in talentontwikkeling? Ik denk het wel: ik ervaarde uitdaging en ondersteuning tegelijkertijd. De regieassistent die zachtjes zei: "Dit kan je wel." Dat geloof in mijn kunnen, gecombineerd met de noodzaak om snel en precies te werken, leidde tot een klein, maar betekenisvolle prestatie. Om trots op te zijn, op mijn handen en ogen, maar vooral op ons als team.

Wie heeft jou onlangs nog uitgedaagd én gesteund - op hetzelfde moment?

Die combinatie van nieuwsgierigheid, structuur en ondersteuning, zoals ik deze ervaarde op de filmset, staat ook centraal in de Curious Minds-community op edusources: een plek waar acht jaar onderzoek en praktijkkennis samenkomen rond talentontwikkeling en leren, in samenwerking tussen onderzoekers en onderwijsprofessionals.

Nieuwsgierig geworden naar de film die we gemaakt hebben? Bekijk hier de trailer

Foto: acteur Hanna Boven. Een still uit 'Straf Werk' door DOP van Maurice Borchers en onder regie van Luna de Klein van het productieteam Ogenblik films

*Dai, D. Y. (2020). Rethinking Human Potential From a Talent Development Perspective*. Journal for the Education of the Gifted, 43(1), 19–37. https://doi.org/10.1177/0162353219897850

De blogs komen voort uit onze Curious Minds community op edusources – hét platform voor open leermiddelen. Hier brengen we acht jaar onderzoek samen tot een duurzame bron van kennis en inspiratie, voortgekomen uit intensieve samenwerking tussen onderzoekers en onderwijsprofessionals.

Ga naar de Curious Minds-community