Jeroen Pronk verruilt de Hanze voor De Zijlen

Na zes jaar als directeur van het Centre of Expertise Healthy Ageing neemt Jeroen Pronk afscheid van de Hanze. Hij vertrekt met weemoed, maar vooral ook met trots op het team en het Centre of Expertise Healthy Ageing dat hij achterlaat. Binnenkort start hij als bestuurder bij De Zijlen, een zorginstelling voor mensen met een verstandelijke beperking. In zijn nieuwe rol blijft hij werken aan thema's zoals passende zorg, gezonde leefstijl, kansengelijkheid en participatie, maar dan direct voor mensen met een verstandelijke beperking en hun omgeving. In dit artikel blikken we terug op zijn jaren bij de Hanze, kijken we naar de grootste regionale uitdagingen en bespreken we hoe de Hanze daarop kan blijven inspelen.

Toen Jeroen Pronk begon bij de Hanze, werd Nederland vrijwel direct overvallen door de coronapandemie. “Een week nadat ik begon, ging het land op slot. Ik heb daardoor wel een langdurig hechtingsproces met de Hanze gehad,” zegt hij lachend. Ondanks die lastige omstandigheden wist hij met het team van Centre of Expertise Healthy Ageing (CoE HA) een gezamenlijke agenda te ontwikkelen. “We kenden elkaar nauwelijks, maar toch is het ons gelukt om een gedeeld beeld te creëren van waar we samen verantwoordelijk voor zijn.” 

Met die gemeenschappelijke basis werd toegewerkt naar een van de hoogtepunten van zijn tijd bij de Hanze: de eerste visitatie. “We hadden een duidelijke visie en een verbonden team. Ik ging er ontspannen in, omdat ik wist dat de kwaliteit van het onderzoek echt supergoed was. En ja hoor, we kwamen er met vlag en wimpel doorheen.” 

Daarnaast benoemt hij de professionalisering van het CoE achter de schermen als een belangrijke stap vooruit. “De ondersteuning van onderzoek is de afgelopen jaren sterk geprofessionaliseerd, vooral op het gebied van financiën. En ook het traject met ‘Sturen op effect’ is daar een goed voorbeeld van: we hebben nu eindelijk duidelijke impactindicatoren. Het heeft veel energie gekost om dat op te zetten, maar nu loopt het.”

De grote uitdagingen in de regio 

Wie met Pronk praat, merkt al snel hoe scherp hij naar de regio kijkt. Wat hem het meest zorgen baart, is de toenemende ongelijkheid. "De allergrootste uitdaging is dat in grote delen van de regio groepen mensen aan het afhaken zijn. De opeenstapeling van problematiek komt steeds bij dezelfde mensen terecht."

Overgangsmomenten bij jongeren noemt hij als belangrijk voorbeeld. “De overstap van kinderopvang naar school, van primair naar voortgezet onderwijs, van school naar studie, dat zijn momenten waarop veel misgaat. De sociale structuur valt weg en kinderen vallen uit. Daar ligt een enorme kans om verschil te maken.”

Er is veel te doen, maar tegelijk ziet Pronk hoopvolle initiatieven, zoals Tijd voor Toekomst, dat de schooldag van kinderen verrijkt met activiteiten van lokale aanbieders. “Je laat kinderen zien dat er meer is dan ze soms thuis te zien krijgen. Dat wakkert verlangen aan en dat heb je nodig om je te ontwikkelen.”

Wat kan de Hanze betekenen voor de regio? 

De Hanze speelt volgens Pronk al een belangrijke rol in de regio, maar kan die nog sterker invullen. “Wat de Hanze meer kan doen, is aansluiten bij het netwerk. Minder vanuit: ‘wij hebben een project en partijen mogen aanhaken’, maar meer: wat is de opgave in de regio en hoe kunnen wij met onze kennis bijdragen?” 

Dat vraagt om een andere houding van kennisinstellingen, ziet hij. “Bij sommige partijen leeft het imago dat kennisinstellingen de hoge heren zijn die het geld binnen harken. Of dat terecht is of niet: daar heb je wel iets aan te doen.” Volgens hem begint dat met zichtbaar zijn, flexibel zijn, relaties opbouwen en investeren in langdurige samenwerking. “Je moet er zijn. Soms betekent dat langdurig investeren. Maar als mensen je kennen en vertrouwen, zetten ze je vanzelf aan tafel.” 

Die manier van werken vraagt ook om persoonlijk leiderschap, vooral van directeuren en lectoren.

Van Nij Begun en de Hanze naar De Zijlen 

Voor hij aan de slag gaat bij zorginstelling De Zijlen, kijkt Pronk ook terug op zijn periode bij Nij Begun. “Het was een unieke situatie,” zegt hij. “Veel middelen, voor een lange periode, zonder dichtgetimmerd beleid. Daardoor konden we beginnen met de vraag: ‘Wat hebben inwoners daadwerkelijk nodig?’” Samen met inwoners, professionals en andere betrokkenen werkte hij in korte tijd aan een gezamenlijke agenda. “Dat proces gaf veel energie. Uiteindelijk herkende iedereen zich in de agenda. En doordat we met elkaar in gesprek gingen en samen keuzes maakten, groeide het onderling vertrouwen. Dat is goud waard in een regio waar wantrouwen een thema is.” 

In zijn nieuwe rol bij De Zijlen wil Pronk die manier van werken voortzetten, maar dan dichter bij de dagelijkse praktijk. "De uitdagingen in de zorg zijn groot, maar de basis blijft hetzelfde. Wil je dat iedereen zich gehoord en verbonden voelt? Dan begin je met luisteren naar elkaar."

Een afscheid, maar niet voor lang 

Hoewel hij formeel vertrekt, blijft de verbinding met de Hanze nog steeds. De Zijlen werkt verder met de Hanze samen en Pronk blijft lid van de Advisory Board Healthy Ageing. “Zeker zie je me nog wel een keer binnenwandelen, alleen dan zonder Hanze-pet," zegt hij.