Beweegrijke jeugd: structureel meer beweging in de schooldag

Hoe kunnen po-, vo- en mbo-scholen (in nauwe samenwerking met hogescholen, mbo-instellingen en regionale partners) een duurzame, beweegrijke schooldag vormgeven die past bij de ontwikkelingsfase van hun leerlingen en studenten?

Het doel van dit project is om bewegen tijdens de schooldag in het po, vo en mbo structureel te versterken. Zo dragen we bij aan een doorlopende ontwikkellijn van 4 tot 21 jaar, waarin kinderen en jongeren in elke onderwijsfase opgroeien in een natuurlijke en activerende leeromgeving.

Om dit te bereiken werken we aan een landelijk programma met drie samenhangende sporen:

1. Deskundigheidsbevordering: het versterken van de handelingsbekwaamheid van onderwijsprofessionals via scholing, e-learning, train-de-trainertrajecten en microlearnings.
2. Regionale en landelijke lerende netwerken: het verbinden van hogescholen, mbo’s, scholen, gemeenten en maatschappelijke partners om kennis en best practices te delen en samen te ontwikkelen.
3. Praktijkgericht onderzoek: het onderzoeken van werkzame principes via schoolscans, procesevaluaties en casusonderzoek, gericht op duurzame implementatie in de onderwijspraktijk.

Het programma levert voor alle sectoren concrete kennis, inzichten en producten op:

Primair onderwijs:

• Een volledig digitaal scholingstraject (e-learning) gebaseerd op drie jaar fysieke begeleiding.
• Opbouw van lokale allianties in o.a. Delft, Arnhem, Amstelveen en regio Fontys.
• Effect- en procesevaluaties laten verbeteringen zien in beweeggedrag, taakgerichtheid en schoolklimaat.

Voortgezet onderwijs:

• Een gestructureerd scholingstraject van vijf bijeenkomsten voor schoolteams.
• Opleiding van coördinatoren Dynamische Schooldag die implementatie binnen scholen aanjagen.
• Schoolscans en contextanalyses op acht vo-scholen leveren inzicht in systeemdrempels en kansen.
• Een implementatieblauwdruk en vier uitgewerkte schoolcasussen zijn ontwikkeld als voorbeeld voor vervolgscholen.

Middelbaar beroepsonderwijs:

• Scholingstrajecten voor teams op verschillende mbo-locaties (o.a. Alfa-college, Firda, ROC van Amsterdam).
• Regionale netwerken in vijf mbo-regio’s, inclusief het Platform Sport & Gezonde Leefstijl.
• Een sectorbrede blauwdruk voor een Beweegrijke Schooldag mbo, ontwikkeld op basis van schoolscans en internationale best practices.

De gecombineerde aanpak in po, vo en mbo leidt tot impact op drie niveaus:

1. Jeugd: meer bewegen en betere ontwikkelingskansen. Regelmatig bewegen vergroot niet alleen de fitheid, maar ook de betrokkenheid, concentratie en het sociaal-emotioneel functioneren. Dit zien we in zowel po- als vo-monitoringsdata en mbo-casussen. 
2. Professionals: versterkte handelingsbekwaamheid. Docenten en schoolteams ontwikkelen ontwerpvaardigheden, implementatiekennis en een gemeenschappelijke visie op bewegen in de schooldag.
3. Onderwijssysteem: duurzame innovatie via samenwerking. Door structurele samenwerking tussen hogescholen, mbo-instellingen, scholen, gemeenten, GGD’en en landelijke partners ontstaan lerende ecosystemen die regionale opgaven verbinden met onderwijsvernieuwing.
    

De opbrengsten van het programma worden zo ontwikkeld dat scholen en opleidingen er direct mee aan de slag kunnen. De focus ligt op toepasbare producten, actieve verspreiding en structurele inbedding.

• Direct inzetbare hulpmiddelen voor scholen: We ontwikkelen digitale toolkits, microlearnings en e-learnings voor het po, vo en mbo, gericht op concrete vragen uit de onderwijspraktijk (zoals: hoe organiseer je meer bewegen tijdens de schooldag, wie doet wat, en hoe houd je het vol).
• Praktische kennisproducten: Resultaten uit onderzoek worden vertaald naar factsheets, blauwdrukken en casusbeschrijvingen die scholen gebruiken bij het ontwerpen, uitvoeren en verbeteren van hun aanpak.
• Actieve kennisdeling en beïnvloeding van beleid: Jaarlijks organiseren we landelijke en regionale bijeenkomsten waar scholen, beleidsmakers en partners kennis uitwisselen en leren van werkende voorbeelden.
• Verspreiding via bestaande netwerken: De kennisproducten en aanpak worden gedeeld en opgeschaald via bestaande netwerken zoals de Beweegalliantie, Gezonde School, KVLO, SIA-programma’s en regionale leeromgevingen. Zo bereiken we scholen en professionals zonder nieuwe structuren op te tuigen.
• Structurele inbedding in opleidingen: De ontwikkelde kennis en materialen worden opgenomen in opleidingen van hogescholen en mbo’s. Hierdoor leren toekomstige onderwijs- en beweegprofessionals vanaf de start hoe zij bijdragen aan een activerende en gezonde schooldag.